Praca z cyklu grafik, przygotowanych przez Anastazję Gromacką (7 lat); I nagroda

W konkursie „Jestem, bo wrócili” udało się coś niemożliwego. Uczestnicy, jak w każdym konkursie, walczyli o nagrody. Ale przy okazji stworzyli wspólne dzieło – wielowymiarowy obraz bieżeństwa. Każda z prac wydaje się być niezbędnym elementem tego obrazu.

Organizatorzy – Stowarzyszenie Orthnet i portal bieżeństwo.pl – na początku byli pełni obaw. Gdy wiosną 2015 rozpoczynali konkurs, który miał pomóc przywracać pamięć o bieżeństwie 1915, wiedzieli, że dają uczestnikom niewiele czasu. Zdawali sobie sprawę, że w świecie, w którym wszystkim brakuje czasu, proszą o bardzo wiele: o czas właśnie, o ciężką pracę, o zaangażowanie dotykające osobistych, rodzinnych spraw.

Efekt przerósł wszelkie oczekiwania. Mimo sesji, wystawiania ocen, końca roku, wakacji, urlopów, itp. na konkurs wpłynęło aż 55 prac. Największym zaskoczeniem był jednak ich poziom. Nie było ani jednej słabej pracy; ani jednej przypadkowej. Wszystkie: ciekawe, bardzo solidne, często oryginalne, zwykle osobiste.

Uczestnicy stworzyli bardzo zróżnicowaną grupę. Są wśród nich dzieci 6, 7 – letnie, uczniowie i studenci, są ludzie różnych zawodów, czasem bardzo dorośli – najstarsza uczestniczka ma 82 lata. Przeważają ci z Podlasia, są jednak mieszkańcy niemal całego kraju.

Ich prace nie pokazują jednej prawdy o bieżeństwie. Ale tak, jak losy ludzkie były różne, dziwna byłaby jednolita pamięć. Zresztą jedni pamiętają dziś szczegóły, na przykład to, co leżało na podłodze wagonów towarowych, do których przodkowie wsiedli 100 lat temu. Inni przyznają na początku, że: nie mam dokumentów. Nie znam szczegółów. Nie znam miejsc, ani dat. Nie mogę odtworzyć tej historii.
W pamięci niektórych bieżeństwo to tragiczne wydarzenie, które przyniosło rodzinie śmierć i zniszczenie, dla innych jednak jest to coś, co pozwoliło się wzbogacić i wspiąć się wyżej na drabinie społecznej. Emocje, które dziś wzbudza w autorach prac bieżeństwo, też są różnorodne. Tych emocji jest zresztą bardzo wiele.

Różnorodność jest ogromną wartością tego konkursu. Dzięki niej powstał wielowymiarowy obraz – cała mozaika bieżeńskich losów. Coś, co przybliża nas do prawdy o tym wydarzeniu.

Ale powstał nie tylko wspaniały portret bieżeńców. W pracach widzimy także obraz nas, współczesnych ich potomków. Przez to, czym dla nas jest pamięć o bieżeństwie można zobaczyć, kim dziś sami jesteśmy. To, jak można się zresztą spodziewać, obraz również bardzo złożony.

Prace konkursowe zostaną wkrótce opublikowane na stronie konkurs.biezenstwo.pl i staną się zalążkiem internetowego archiwum bieżeństwie.

Konkurs „Jestem, bo wrócili” zakończył się spotkaniem w Akademii Supraskiej w dniach 18-19 września. Więcej informacji o tym spotkaniu oraz zdjęcia – http://www.konkurs.biezenstwo.pl/news.php?id_n=16&id=3

Nagrodzeni w konkursie:
0-16 lat:
I miejsce
Anastazja Gromacka (Hajnówka)
Katarzyna Iwaniuk (Supraśl)
Paweł Kuczyński (Bielsk Podlaski)
II miejsce
Lena i Igor Fiedoruk  (Białystok)
Wyróżnienia:
Ewa Iwaniuk
Damian Laszczuk
Marek Lewczuk
Aleksander Zdrajkowski
Mikołaj Zdrajkowski

16-26 lat
I miejsce
Katarzyna Sawczuk (Biała Podlaska)
II miejsce
Bogusław Waszkiewicz (Warszawa)
III miejsce
Łukasz Birycki (Narew)

Kategoria powyżej 26 lat:
I miejsce
Wiesław Choruży (Białystok)
Justyna Jakubowska (Warszawa)
Daniel Gromacki (Hajnówka)
II miejsce
Zofia Kalinowska Zofia (Białystok)
Iwona Zinkiewicz (Białystok)
III miejsce
Marzena Konczerewicz (Białystok)
Anna Szerszunowicz (Białystok)

Kategoria grupowa:
I miejsce
Grupa teatralna Joanny Troc (Hajnówka)
Rodzina Roszczenko Kondratiuk (Bielsk Podlaski)
II miejsce
Redakcja Gazety Bieżeńskiej (Bielsk Podlaski)
Rodzina Uścinowicz (Białystok)

Dodatkowe nagrody
Dla najstarszej uczestniczki: Janina Grochowska (Warszawa)
Specjalna nagroda od Villi Sokrates: Mikołaj Gawryluk (Białystok)
Za promocje konkursu wśród młodzież: Ewy Ostapkiewicz

Nagrody specjalne ufundowane przez gminy:
Czeremcha: rodzina Świetochowskich,
Michałowo: Irena Kuryło
Nurzec- Stacja: Anatol Betlejko
Zabłudów: Jolanta Trochimczuk
Hajnówka: Małgorzata Tyszko

Skład jury

Projekt ten jest realizowany w ramach programu Patriotyzm Jutra, prowadzonego przez Muzeum Historii Polski w Warszawie.
Pełna lista sponsorów oraz fundatorów nagród: http://www.konkurs.biezenstwo.pl/page.php?mode=3&id=10